کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: شعر
موضوعات

اشعار



زبانحال سیدالشهدا علیه السلام در خروج از مدینه

شاعر : غلامرضا سازگار     نوع شعر : مدح و مرثیه     وزن شعر : فعولن فعولن فعولن فعول     قالب شعر : ترکیب بند    

شـب و گریـه و چشـم بیـدار من            به جز غم‌کسی نیست غمخوار من
غـریـبـانـه تـرک وطن مـی‌کـنـم            کسی نیست جز بی‌کسی یار من


زمین، آسمـان، مـاه و سیـارگـان            بـنـالـیــد بـر ایـن شـب تـار مـن
عجب نیست،گر نخل‌ها خون دل            بـنـوشـنـد از چـشـم خـونـبار من
مـدیــنـه مـیــسّــر نـگــردد دگـر            از امشب به خاک تو دیـدار من
مـدیــنــه ز داغ جــوانـان شــود            نـفـس شـعـلـه در سیـنـۀزار من
مـدیـنـه بـبـر دسـت سـوی سـمـا            دعـا کـن بــرای عــلـمــدار مـن

من از بهـر محـبوب سر می‌برم
نه یک سر، که هجده قمر می‌برم

مدیـنه! رود جـان بـرون از تنـم            چه سخت است از تو جدا گشتنم
مدینـه! امامی که از بهر دوست            گرفته است بر دست خود سر، منم
چنان سینه سازم سپـر پیش تـیغ            که خـون دلم جـوشد از جـوشـنم
مدینه! به هر سـو که من روکنم            سـرم را جـدا مـی‌کـنـنـد از تـنـم
پس از دادن سـر به غارت رود            نـه تـنهـا زره، بـلکـه پـیـراهـنـم
مدینه! به جای گل از ضرب سنگ            شود پُـر ز خـون جـبـین، دامـنم
روم تـا دهـم تن به شـمـشـیرهـا            کـه پـیـمـان یار است بـر گـردنم

مـدینه! مـن و وصلِ معـبود من
به جز کربلا نیست، مقصود من

مدینـه! خداحافظ ای شهـر نور!            غریبانـه امشـب شدم از تو دور
خدایا برون گشتم از شهر وحی            چو موسی که بیرون شد از کوه طور
خوشا آن نسیمی که هر شب کند            ز خاک تو و قبـر زهـرا عبـور
ز جـا خـیـز مـادر! بیـا هـمـرهم            که رفتم ز خاک تو با سوز و شور
ز اشـکـت بشـو زخـم‌هـای مـرا            چـو افـتاد در قـتـلگـاهت عبـور
سـرم را نگـه کـن به بـالای نی            تـنــم را بـبـیـن زیـر سـمِّ ستـور

سـلامـت کـنـد از سـر نی سـرم
خدا حافظ ای مـهـربـان مـادرم!

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و تحریفی بودن حذف شد؛ زیرا در روایات معتبر کتب تاریخ الامم والملوک ج ۵ ص ۴۵۵؛ الکامل فی‌التّاریخ ج ۱۱ ص ۱۹۲؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۱۰۱؛ مُثیرُالأحْزان ص ۲۸۸؛ مَناقِبِ آلِ ابیطالب ج ۴ ص ۶۰؛ بحارالأنوار ج ۴۵ ص ۱۲۵؛  جلاءالعیون ص ۵۹۸؛ منتهی الآمال ۴۷۴؛ نفس المهموم ص ۵۱۷؛ مقتل جامع ج۲ ص ۳۴؛ مقتل امام حسین ۲۰۹؛ تصریح شده است که خولی سر را در کنج یات و در زیر تشتی قرار دادند، موضوع تنور خولی برای اولین بار در قرن دهم در کتاب روضة الشهدا تحریف شده است؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید

اگـر عــزم دیــدار مـن داشـتــی            سـرِ نـیـزه، گـودال، کنـج تـنـور

خروج سیدالشهدا علیه السلام از مکه و حرکت بسوی کربلا

شاعر : وحید قاسمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل مثنوی

آقا چه شد كه حج شما نیمه كاره ماند            شب‌های شهر مكه چرا بی‌ستاره ماند

بـار سـفـر مـبـنـد، دلـم شـور مـی‌زنـد            گـویا قیامت است، مَلك صور می‌زند


من خواب دیده‌ام، سرتان را به نی زدند            گرگان تشنه، زوزه كشان لب به مِی زدند

دیـدم نـسیـم شانـه به گـیـسوت می‌زند            مَرهم به زخـم گـوشۀ ابـروت می‌زند

دیـدم تو را به نـیـزه شه مِی گـسارهـا            هـو می‌كشند دور و برت نی سوارها

آقای من، شـما كه مـسیـح عـشیـره‌ای            در كـوفه متهـم به گـناهـی كـبـیـره‌ای

یـعـقـوب چـشـم آیـنـه‌هـا پـیـر می‌شود            این شهر بی‌حضور تو دلگیر می‌شود

دارد ز دیــده قـافـلـه‌ات دور می‌شـود            كم كم بساط  روضۀ ما جـور می‌شود

با اینكه مست ذكـر خوش یـارب توأم            امـا هــنـوز مـضـطـرب زیـنـب تـوأم

اینجا بمان كه حرمت كعبه تویی حسین            آقا مرو، كه عـزّت كعـبه تویی حسین

دیـدم كه حـاجـیـان مـنـا لـنگ می‌زنـد            شیطان پرست ها به خدا سنگ می‌زند

حالا كه می‌روی سفری پر خطر حسین            پس لااقل سه سالۀ خود را مبر حسین

پـاشیدم آب پـشت سـر محـمـل ربـاب            با ظرف اشك دیدۀ خونین جگر حسین

فـكـری به حـالِ روز مبـادای ایل كن            چـندین قـواره چادر دیگر بخر حسین

این ساربان به درد مسیرت نمی‌خورد            یك سـاربـان اهل نـظـر را ببـر حسین

با بردنش نمك به جگر می‌خورد حسین            شیرخوارۀ تو زود نظر می‌خورد حسین

: امتیاز
نقد و بررسی

با توجه به اینکه تصریح بر شش ماهه بودن در کتب تاریخی متقدم و معتبر نیامده است و این موضوع برای اولین بار در قرن سیزدهم در کتاب ذخیرة الدّارین آمده است لذا بیت زیر تغییر داده شد،جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

با بردنش نمك به جگر می‌خورد حسین            شش ماهۀ تو زود نظر می‌خورد حسین

بیت زیر به دلیل مستند نبودن موضوع ساربان و دزدیدن انگشتر حذف شد

او نقشه‌ها كشیده كه دور و بر شماست            چشمش مدام خیره به انگشترِ شماست

خروج سیدالشهدا علیه السلام از مکه و حرکت بسوی کربلا

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : مثمن

حاجـیـان حـج خـون، دست الهی یارتان           حیف! آخر مکه شد محروم از دیدارتان

سعی‌تان از مکه تا صحرای خونین بلا           طوف‌تان در خون تپیدن حجتان ایثارتان


حج‌تان مقبول بادا سعی‌تان مشکـور باد           وعــدۀ دیــدارتـان بـا خــالــق دادارتـان

حـلّۀ احـرامتان خـون گـلـوتـان می‌شود

خونتان تا صبح محشر آبروتان می‌شود

در مسیر حجِ خون چون یاد پیغمبر کنید           اشک ریـزید و تماشای عـلی‌اکـبر کـنید

آبــرو داریـــد امــا بــاز کــســب آبــرو           در حضور یار از خون علی‌اصغر کنید

حاجیان خود در منا سر می‌تراشند و شما           موی خود رنگین زخون سازید و ترک سر کنید

پای بفشارید ای اصحاب و انصار حسین

بوسـه برداریـد از دست عـلمدار حسین

ای همای بخت، حسرت برده بر اقبال‌تان           خوش برون رفتید از مکه خوشا بر حال‌تان

زخم شمشیر است فردا مرحم زخم شما           مـقـتـل خـون است تنها کعـبـۀ آمـال‌تـان

اشک خـتم الانـبـیـا سازد شما را بـدرقه           فـاطـمـه در کـربـلا آیـد به استـقـبـال‌تان

خـاک گـردد خـلعـت انـدام عـریـان شما

بحر نـوشد آب از لب‌های عـطشان شما

از حسین امشب سفر کردید با هم تا حسین           هر نفس در قلب‌تان گردیده ذکر یاحسین

تا به خون خویشتن گیرید در این حج وضو           راه بسپارید ای چابک‌سواران با حسین

در مسیر کعبۀ خون ذکرتان باشد همین           واحـسیـنـا واحـسیـنا واحـسینـا واحـسین

روز را از دود آه خویش همچون شب کنید

لحظه‌لحظه گریـه بـر تنهایی زینب کنید

ای زمین کربلا! بر آل عصمت یار باش           میهمان، رو از حجاز آورده مهمان‌دار باش

بر عزیز فاطمه آغوش جان را بـاز کن           مهربان با خـانـدان احـمـد مـخـتـار باش

خارهایت را ز پای لاله‌ها بیـرون بکش           عصر عاشورا بر آن غم دیده گان غمخوار باش

بـر تـن بـی‌تــاب اولاد پـیــمـبــر تـاب ده

از سرشک چشم «میثم» تشنگان را آب ده

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ایراد محتوایی در عدم رعایت شأن اهل بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و حفظ بیشتر حرمت و شأن اهل بیت که مهمترین وظیفه هر مداح است؛ بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

خارهایت را ز پای لاله‌ها بیـرون بکش           عصر عاشورا بر آن آوارگان غمخوار باش

خروج سیدالشهدا علیه السلام از مکه و حرکت بسوی کربلا

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

حج از حجـاز عـازم دشت بلا شده            حاجیّ عشق راهی کرب و بلا شده

این حاجیان سلالۀ زهـرای اطهرند            یک کاروان نـور، سفـیـر خـدا شده


ایـنـهـا فـدائـیــان تــولّای حـیـدرنـد            ذبـح عـظـیـم، راهی دشت منـا شده

پنهان کـنید از عـرفـه خیمه گـاه را            این خـیمه گـاه بازدِهش نـیـنـوا شده

نور خدا به ظلمت شب بار بسته است            یعنی که وقت هدیۀ خـون خـدا شده

ای مَحرمان رکاب بگیرید عمّـه را            زیـنـب پـیـمـبــر سـفـر کربـلا شـده

رؤیت شده ستـارۀ دنباله دار عـشق            از آسمان به سوی زمین راه وا شده

اطفالِ خـردسالِ زبان بسته را ببین            حالا زبـانـشان به عـمو آب وا شده

: امتیاز

خروج سیدالشهدا علیه السلام از مکه و حرکت بسوی کربلا

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : مسدس

کـعـبـه محـروم شد ز دیـدارت            یـابـن زهـرا خــدا نـگـهـدارت

کـربـلا مـی‌روی و یـا کـوفـه؟            یا به شام اوفـتد سر و کـارت؟


چه شود ای امام جـود و کـرم

یک نگـاه دگـر کـنـی به حـرم

ای ز جـام بـلا شـده سـرمست            دست ودل شسته ازهر آنچه‌ که ‌هست

چه شتابان روی به دیدنِ دوست            جای گل سر گرفته‌ای سر دست

از حـریـمت بـرون شدی مولا

عـازم حـج خــون شـدی مـولا

هـشـتِ ذیـحـجّـه مـردم عــالـم            هـمـه رو آورنـد ســوی حــرم

تـو دل شب ز بـیـت امـن خـدا            سر به صحرا نهی قدم به قـدم

کعـبه تا صبح ناله سر می‌کرد

پـســر فـاطـمـه مــرو بـرگـرد

کعبه با سوز و اشک و ناله و آه            بر نمی‌دارد از تـو چـشم نگـاه

سفر تیر و نیزه و عطش است            طفل شش ماهه را مبـر همراه

از سـفـیـدی حنجـرش پیداست

این پسر ذبـح سیـدالـشهـداست

نـظـری کـن به غـنـچـۀ یاست            ثــمــر ســرخ بـاغ احـسـاسـت

اصغـرت را بـگــیـر از مـادر            بـسـپـارش بـه دسـت عـبـاست

چون صدایت زنـد جـوابش ده

از سـرشـک دو دیـده آبـش ده

نالـه‌ای بـر لـب سـلالۀ تـوست            کـه شبـیـه صـدای نالـۀ توست  

ساربـان را بگـو کـه تنـد مرو            آخر این کودک سه سالۀ توست

قــدری آرام ای هُـدی‌خـوانان!

کـمی آهـستـه ای شـتـربـانـان!

ناقـه‌هـا ذکر یـا حـسین بـه لب            کـوه‌هـا نـالـه مـی‌زنـنـد امشب

نخل‌ها خـم شدند و می‌گـویـنـد            الـسـلام عــلـیـک یــا زیــنــب

غم مخور ای فدای چشم ترت!

هـیجـده محـرمـنـد دور سـرت

کاش خورشید واژگـون می‌شد            از تن کعـبه جان برون می‌شد

کــاش از اشـک دیـدۀ حـجّـاج            آب زمـزم تـمـام خـون مـی‌شد

کـعـبـه سـاکـت مـبـاش واویـلا

گــریـه کـن بـهـر لالــۀ لــیــلا

ای سکینـه دگر چه غم داری؟            اشک از دیدگان مکـن جـاری

که محوّل شده است بر عـباس            مشـک سـقـایــی و عـلـمـداری

بر سماعـش دو دست بـالا کن

هر چه دانـی دعـا به سـقـا کن

نالــه دیگــر بـه‌سـر نمـی‌گردد            این شبِ غـم، سحـر نمی‌گردد

این مسافر که دل به همره اوست            مـی‌رود، لـیـک بـرنمـی‌گـردد

عـالمـی گـشتـه محـو اجـلالش

چـشم «میثم» بوَد به دنبـالـش

: امتیاز

خروج سیدالشهدا علیه السلام از مدینه

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فعولن فعولن فعولن فعول قالب شعر : غزل

مـدیـنـه! امـامت کـجـا می رود؟           سـفـر کـرده سوی خـدا می رود

دل شب، غـریـبـانـه تنها حسین           نـهـان از هـمـه چشم ها می رود


مـدیـنـه! چـه آرامـی و سـاکـتـی           امـام غـریـبـت کـجــا مـی رود؟

مدینه ز عبـاس و اکـبـر بپـرس           اگر می رود، شب چرا می رود؟

مـدیـنـه! تـمـاشا کـن این قـافـلـه           چه عاشق سوی کربلا می رود

اگـر جـان بـه بـزم بـلا می بـرد           علی اصغرش را کجا می برد؟

: امتیاز

خروج سیدالشهدا علیه السلام از مدینه

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

کــاروانــی مــلازم غـم بـود           که رجـب راهـی مُـحـرّم بود

رانده می شـد امـام عـاشـورا           گر چه خود مقتدای عالم بود


گاه با مادرش وداعـی داشت           گه وداعش به نزد خـاتـم بود

بــاغ آلالــه هـا بـنـی هـاشــم           با گـل فـاطـمـه چـه همدم بود

فــاطـمـیـات گــرد زیـنـب ها           زینب اما به غصه ملهـم بود

با خـبـر بود زیـنـب از فـردا           او به اسرار یـار مَـحـرم بود

در نـگـاه بــرادرش می دیــد           مقتلی پر ز خون فـراهـم بود

شــد بــرای اســارت آمـــاده           از همان لحظه قامتش خم بود

مـحـمـلـم را بـبـنـد عـبــاســم           آسمان بارشش چه نم نـم بود

کودکان را به خود فرا میخواند           یـاور رهــبــرش دمــادم بود

مـحـور کـاروان شـد از اول           دائـمــاً خـط او مــقـــدّم بــود

هـیـبـتـی داشت آخـر کـارش           حیف، عمر امامتـش کـم بود

کـوفـه و شام تحت فـرمـانش           اُسکتوا گفتنش چه محکم بود!

آن شبـی که خـرابـه شد آبـاد           گیـسـوان سه ساله در هم بود

تا همه کـاروان به خـود آمـد           دیـد پـلـک رقـیـه بر هـم بود

آخـرین زخـم کـاروان وا شد           گـریـه تنهـا دوای مـرهم بود

: امتیاز

خروج سیدالشهدا علیه السلام از مدینه

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن قالب شعر : ترجیع بند

ای اشک‌هـا ببارید از چشم‌هـا چـو باران          کـز بـاغ وحـی، بـا هـم رفـتند گـلعـذاران

خون از دو دیده جاری‌ست هنگام سوگواری‌ست          چشم مدینـه گـریـد چون چشم سوگواران


دیشب عزیز زهرا بگذاشت سر به صحرا          خورشید وحی گردید پنهان به کوهساران

خالــی شـده مدیـنـه از لالـه‌هـای تـوحـیـد          پُـر گشتـه کـوه و صحرا از نالـۀ هزاران

ای دوستان بـرآریـد آهـی ز سـوز سیـنـه          این بیت را بخوانـیـد همـراه آن سـواران

بـگـذار تا بـگـریـم چون ابـر در بهـاران

کز سنگ نـالـه خـیـزد روز وداع یـاران

دیشب تو خواب بودی وقت سحر، مدینه!          یک عمر شد نصیبت خون جگر، مدینه!

دیدی چگونه از تو هجده ستـاره کـم شد؟          دیدی که قرص ماهت رفت از نظر، مدینه؟

روزت سیـاه باشـد چـشـمت بـه راه باشد          تــا از مـسـافــرانـت آیــد خـبـر، مـدینــه!

دستی سوی سما کن عـبـاس را دعـا کـن          ترسم شود در این ره بی‌دست و سر، مدینه!

آه از جگــر بــرآرم خـون از بصر ببارم          ایـن بیـت را بخـوانـم بـار دگـر، مـدینــه!

بـگـذار تا بـگـریـم چون ابـر در بهـاران

کز سنگ نـالـه خـیـزد روز وداع یـاران

آهـت ز سیـنـه خـیـزد بـر آسمان، مدیـنه!          پشت سـر مـسـافـر قـرآن بخـوان مدیـنـه!

آبــی بـریـز از اشـک پشـت سـر مسافـر          دنبـال ایـن سـواران بـرگـو اذان مـدیـنـه!

سوغات دخت زهرا ازکوه و دشت و صحرا          یک پیرهن بُـوَد از هجـده جـوان، مدینه!

بعد از حسن گرفتی بر چهره گرد غربت          بـعـد از حـسین، دیگـر تنهـا بمان مـدینه!

با سوز دل سحر کن فریاد و ناله سر کن          با من بنال تا صبح با من بخـوان مـدینه!

بـگـذار تا بـگـریـم چون ابـر در بهـاران

کز سنگ نـالـه خـیـزد روز وداع یـاران

خورشید روی احمد در کاروان عیان است          یا قرص ماه لیـلا در بین کـاروان است؟

ای چـشـم‌هـا بگـرییـد ای اشـک‌ها ببارید          از چشم ناقه‌ها هم سیلاب خون روان است

ای کـودکـان مـبـادا از دشـمـنـان بتـرسید          در این سفر شما را عباس، پـاسبان است

هر جا که تشنـه گشتید عباس را بخوانـید          عبـاس از ولادت سـقـای تـشنـگـان است

شـرح وداع خوانـدم خـون جگـر فـشاندم          گویی مرا هماره این بیت بـر زبان است

بـگـذار تا بـگـریـم چون ابـر در بهـاران

کز سنگ نـالـه خـیـزد روز وداع یـاران

: امتیاز

خروج سیدالشهدا علیه السلام از مدینه

شاعر : مهدی مقیمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

پنهان ز خواهر می کنی چشم ترت را            شاید نـدیـدی اشک های خـواهـرت را

بـار سـفـر بـستـی مـدینه شعله ور شد            در یـــاد دارم آن نــگــاه آخــــرت را


ام الـبـنـیـن روی سـرت قـرآن گـرفته            تـا پُـر کـنـد یـکـبـار جـای مـادرت را

گریه طبـیـعی بود هـنگـامی که بُردی            نوزاد چندین روزه ات را همسرت را

امـا نـفـهــمــیـدم چــرا آهـی کـشـیـدی            وقـتـی نـظـر کـردی قـد آب آورت را

فـقـدان پیغـمبر دوباره می شد احساس            وقـتی که می بردی عـلـی اکـبـرت را

یا که بـگـو آوردن خـلـخـال مـمـنـوع            یـا کـه درآور گـوشــوار دخـتـرت را

مـن آرزو دارم فـقـط زیـنـب نـبــیـنـد            روزی سر و موی پُـر از خاکسترت را

: امتیاز
نقد و بررسی

توجه داشته باشید موضوع های همچون پنهان کردن اشک چشم از خواهر؛ قرآن گرفتن ام البنین؛ آه کشیدن هنگام نگاه به حضرت عباس و ... باید در قالب زبانحال گفته شود و بر زبان حال بودن آن هم تصریح شود و الا هیچ یک از این موضوع ها در منابع تاریخی نیامده است « جهت کسب اطلاعات بیشتر و اصل روایت به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کنید»

با توجه به تحریفی بودن موضوع بوسه زدن به حنجر و ... بیت زیر حذف شد

از چـشـم های عـمـۀ سـادات پـیـداست            آماده کـرده بـوسـه های حـنـجـرت را

خروج سیدالشهدا از مدینه

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فعولن فعولن فعولن فعول قالب شعر : ترکیب بند

فضا محو تاب و تب زینب است           گـمانـم که وقت نـمـاز شب است

همه هـاشـمـیـان، مـشـغـول ذکـر           بیابان پر از نغمۀ "یارب " است


(طِرِمّاح)! محمل به سرعت مران           که بانوی این کاروان زینب است

هـمه کـودکان را هـمه شب مـدام           غـریـبانه ذکـر خـدا بر لـب است

حسین است چون ماه و اطراف او           فروزنده هفتاد و دو کوکب است

بـیـابـان بــزن نــالـه ای دل نشین

که دخت عـلی گشته محمل نشین

عجـب کـاروانی، خـدا یــارشـان           اجــل  آیـد از ره به دنـبـالــشـان

مـتـاع هـمه گــشـتـه خـون گــلـو           خــداونــد عــالــم خــریــدارشان

شود حـج شان با شهـادت شروع            اســارت بــود آخـــرِ کــارشــان

گــواهـی دهـم در کــنـار فــرات            بــود آبـشـان خـون رخـسارشـان

چو ایـنان عـزیـزان پـیغــمـبـرنـد           مبــادا کـنی ای فـلک خـوارشان

قـضـا را چه امـری مـقــدر شـده

که سـقــا پــریـشان اصغــر شـده

: امتیاز

مصائب خروج سیدالشهدا علیه‌السلام از مدینه

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فعولن فعولن فعولن فعول قالب شعر : غزل

مدیـنه! امـامت کجـا می رود؟           سفر کرده سوی خـدا می رود

دل شب، غریبانه تنـها حسین           نهـان از همه چشم ها می رود


مدیـنه! چه آرامی و سـاکـتـی           امـام غــریـبت کجـا می رود؟

مدینه ز عباس و اکبر بـپرس           اگر میرود، شب چرا میرود؟

مدیـنـه! تمـاشا کن این قـافـلـه            چه عاشق سوی کربلا می رود

اگر جان به بـزم بـلا می بـرد            علی اصغرش را کجا می برد؟

: امتیاز

خروج سیدالشهدا از مدینه (زبانحال )

شاعر : علی اصغر انصاریان نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل قالب شعر : دوبیتی

گل بـاغ جـنـان بـودیم و رفـتـیم            پیمبر را نشان بــودیم و رفتـیـم

مــدینــه ای تــمـام خــاطراتــم!            (اگر بار گـران بودیم و رفـتیم)


***********************

وداعـی تـلـخ کـردم با پـیــمـبـر            نهـادم صورتـم بـر قـبــر مـادر

دلـم تـنگ حـسن شد ای خــدایـا            بـقـیــع رفـتــم بــرای بار آخــر

***********************

نــوایی می زند آتش به سیــنــه            رود هــمراه  بـابـایش سکــیـنـه

رسد روزی که بی بـابـا بـیایـد!            خـداحافـظ، خـداحافـظ مــدیـنـه

***********************

دل بــی تــاب را تــابی بـیــاور            شبــم تاریــکه، مهتــابی بـیاور

شــده اُم الـبَـنـیـن وقـت جــدایی            بــرای بـــدرقــه آبــی بـــیــاور

***********************

ببین زینب که جانی در تنم نیست            دگر چاره به غیر از رفتنم نیست

چنان دراین سفر غارت شوم من            که حتی بنگـری پیـراهنم نیست

***********************

بود تا هـمـره من أشـجـع النّـاس            کجا و کی کنم من درد، احساس؟

ز چــشـم بَـد نگـهـدارش خـدایـا            که گردد خیمه غارت بعد عباس

***********************

نـبــاشــد ایـن وداع آخــر مــن!            بـگـفــتـا رازهــایـی مــادر مـن

شود گـودال جـمع پـنج تن جمع            نَهَـد بر دامنـش مـادر، سـر من

***********************

خــدایا هم علیـمـی هم خـبـیـری            پـذیـرفـتم هر آن چه می پـذیـری

بـرای ما شـهــادت بوده عــادت            ولــی ای وای از داغ اسـیــری

***********************

دل ارباب از هجران کباب است            رقیه در بَرَش طفـل رباب است

پدر گفتا: که خوش باشی عزیزم            بدان روزی رسد جایت خرابه است

: امتیاز

خروج سیدالشهدا از مدینه (زبانحال )

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل قالب شعر : مثنوی

الا ای نـغـمـه هـای نـالـه پــرداز            مـحـرم از هـمین حـالا شد آغـاز

مــدیــنـه دارد آهـنــگ جــدایــی            حـسـین فـاطــمـه شـد کـربـلایـی


الا ای اشک های پُـر ز احـساس             بـپـاشیـد آب پـشـتِ پـای عـبـاس

غــمـی از تــربت پـیـغـمـبـر آیـد            کـه نـجــوای عــلــی اکـبــر آیــد

الـهـی دشـمـنت خـواری بـبـیـنـد             قــد و بــالای زیـنـب را نـبــیـنـد

صـدای نــاله ای در بـیـن زن هـا             زده شعـله به روی جان و تن ها

الـهـی مـی روم بـا او از ایـن جـا             مبــادا بـی حـسـیـن آیــم خــدایــا

وصیت های زهــرا را گــرفـتـم            شـبــانـه راه صـحـرا را گـرفـتـم

مـبـادا رهـبـرم تــنــهــا بـمــانــد             میــان لـشـگــر غــم هـا بـمــانــد

الهـی با حــسـیـنم درد دل هاست            کمی آهسته تر مـادر همین جاست

مـبــادا ای دوای زخــم ســیــنــه            روی بی خـواهر از شـهـر مدینه

تو بـایـد سـرو من بـاشـی بـرادر            مـبـادا بـی کــفـن بــاشـی بـرادر

مـبـادا شـاخـه هـایم بـی گـل یـاس            جـدا گـردد ز تن دستـان عـبـاس

و یا بـی قــاسـم و اکـبــر بـمـانـم            عــزادار غــم اصــغــر بــمــانـم

روم با قــوم نــا مـحـرم اسـیـری             بـبـیـنم در جـوانی رنـگ پـیـری

به نـام خـارجی از دین و اسـلام            روم با دخـتـرت تا کـوفه و شـام

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و حفظ بیشتر حرمت و شأن اهل بیت که مهمترین وظیفه هر مداح است؛ بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

و یا بـی قــاسم و اکبــر بمــانــم            عــزادار غــم مـعـجــر بــمــانـم

زبانحال سیدالشهدا علیه‌السلام هنگام خروج از مکه

شاعر : سید رضا مؤیّد نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن قالب شعر : غزل

ای مُـحرمان مَـحرم! بـار سـفـر بـبـندیـد            احـرام حـجّ خـونـیـن بـار دگـر بـبـنـدیـد

من خـود، خـلیل عشق چاووش کربلایم            چـاووش کـربـلا را بـار سـفـر بـبــنـدید


عشق خـدای خـواند، ما را به حـجّ برتر            دامان عشق بازی، نک بر کـمر بـبنـدید

ما را رضای جانان اصل است و غیر این فرع            از آنـچه او نـخواهـد بـایـد نـظر بـبـندیـد

بـر پرده های محـمـل آیات خـون نویسید            بـر گـردن شترهـا، زنگ خـطر بـبـندید

در حجره های جنّت مائیم و لـعل حوران            از حِجْردل بگیرید، چشم از حَجَر ببندید

هرکس شهید ما شد، جـاوید، زنـده مـاند            بـا پـنجـۀ شهـادت، بر مرگ در ببـندیـد

ای دختران معصوم، دل از پدر بگـیرید            وی مادران مظلوم، چشم از پسر ببندید

تـقدیـر ما «مؤیّد» بـاشد چو در شهادت            هرگـز نـمی تـوانـیـد، دست قَـدَر بـبـندیـد

: امتیاز

مصائب خروج سیدالشهدا علیه‌السلام از مدینه

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن قالب شعر : غزل

ای ساربان آهسته ران کز دیده دریا می رود          از شهر زهرا نیمه شب فرزند زهرا می رود

منزل به منزل کاروان گردیده درصحرا روان          با نـاله و آه و فغـان، تـنهای تنها می رود


ریحانۀ خیر البشر، کرده سوی جانان سفر           یا آن که موسایی دگر در طور سینا می رود

قلب سکینه مشتعل، اشکش به رخ، خونش به دل           با دیـده دریـایی اش، دنـبـال سـقّا می رود

اصغر ز دامان رباب، پر میزند بر دوش باب          با شـوق پـیکـان بـلا، هـمراه بابا می رود

ریحانۀ باغ حسن، پـوشیده بر قامت کـفن           تا شوید ازخون پیرهن، باشور وغوغا می رود

آید ز صحرا زمزمه، خون ریزد از چشم همه          سقّای آل فاطمه، عطشان به دریا می رود

ای آسمان اختر فشان، بنگر برای بذل جان          مـاه بنی هـاشم روان، با ماه لـیلا می رود

زینب شده محمل نشین، با ناله های آتشین          منزل به منزل کو به کو،صحرا به صحرا می رود

مرغ دل میثم روان، گردیده با این کاروان           داده زکف تاب و توان، همراه مولا می رود

: امتیاز

مصائب خروج سیدالشهدا علیه‌السلام از مدینه

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فعولن فعولن فعولن فعل قالب شعر : غزل

مدیـنـه حـسـیـنـت کجـا می‌رود؟           اگـر می‌رود شب چـرا می‌رود؟

غـریب وطن نـیمه‌شب از وطن           غــریـبـانه پــیـش خــدا مـی‌رود


دلِ شـب خــدا را صــدا می‌زنـد           چرا سـاکـت و بی‌صدا می‌رود؟

اجل پیـش رو، مـادرش فـاطـمه           بـه دنـبــال او از قــفــا مـی‌رود

به تعجـیل رو در کجـا می‌بـرد؟           مگـر سـر بـرای خــدا می‌بـرد؟

شما هم چو مرغ شب ای ناقه‌ها

بـنـالــیـد بـا زیـنـب ای نـاقـه‌هـا

شب است و بـیابان پر از ولوله           مـدیـنـه دعـا کـن به ایـن قـافـلـه

هـمـانا بـه شـــوق وصـال خــدا           گـرفــتـنـد از دیـگـران فـاصـلـه

خــدا رحــم آرد بـه حـال ربـاب           که بر کف گـرفـته کمان حرمله

پـدر را بـبـرّند لب تـشـنـه ســر           پــسـر را بـبـنـدنـد در سـلــسـلـه

شـرار جـگـر شمع محـمـل شده

نــــوای جــــرس آتـش دل شـده

: امتیاز

مصائب خروج سیدالشهدا علیه‌السلام از مدینه

شاعر : محمد حسین شهریار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلات قالب شعر : غزل

شیعیان دیگر هوای نیـنوا دارد حسین           روی دل با کـاروان کـربلا دارد حسین

از حریم کعبۀ جدّش به اشکی شست دست           مروه پشت سر نهاد امّا صفا دارد حسین


میبرد در کربلا هفتاد و دو ذبح عظیم           بیش از اینها حرمت کوی منا دارد حسین

پیش رو راه دیار نیستی کافیش نیست           اشک و آه عالمی هم در قفا دارد حسین

رخت و دیباج حرم چون گل به تاراجش برند           تا به جائی که کفن از بوریا دارد حسین

سروران،پروانگانِ شمع رخسارش ولی           چون سحر روشن که سر از تن جدا دارد حسین

سر به قاچ زین نهاده راه پیمای عراق           می نماید خود که عهدی با خدا دارد حسین

او وفای عهد را با سر کند سـودا ولی           خون به دل از کوفیان بی وفا دارد حسین

سیرت آل علی با سرنوشت کربلاست           هر زمان از ما یکی صورت نما دارد حسین

آب خود با دشمنان تشنه قسمت می کند          عزّت و آزادگی بین تا کجـا دارد حسین

دشمنش هم آب می بندد به روی اهل بیت           داوری بین با چه قومی بی حیا دارد حسین

بعد ازاینش صحنه ها وپرده ها اشک است و خون           دل تماشا کن چه رنگین سینما دارد حسین

سازعشق است و به دل هر زخم پیکان زخمه ای           گوش کن عالم پراز شور و نوا دارد حسین

شمرگوید گوش کردم تا چه خواهد از خدا           جای نفرین هم به لب دیدم دعا دارد حسین

اشک خونین گوبیا بنشین به چشم "شهریار"           کاندرین گوشه عزائی بی ریا دارد حسین

: امتیاز

مصائب خروج سیدالشهدا علیه‌السلام از مدینه

شاعر : علی اکبر لطیفیان نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

وقتی که می رفـتند دنیا گریه می کرد            شهر مدیـنه مثل زهـرا گریه می کرد

وقـتی که می رفـتـنـد پـشت پـای آنهـا            چـشمان جـبرائیل حتی گریه می کرد


پائـین پای نـاقـه مریـم گریـه می کرد            دورِ سر گهواره عیسی گریه می کرد

این است آن داغ عـظیمی که برایش            حتی میان تشت، یحـیی گریه می کرد

این است زینب بانویی که زیر پایش           زانـوی لـرزه دار سـقـا گـریه می کـرد

بر روی دامن مادری در گوش طفلش            آهـسته تا می گفت لالا گـریه می کرد

یک کـاروان گـریـه شد وقـتی رقـیـه            بـا گـفـتـن بابـا، بـابـا گــریـه می کرد

در زیر پـای محـمـل مستـوره عـشق            منزل به منزل ریگ صحرا گریه می کرد

وقتی که می رفـتند عـالم سینـه می زد            وقتی که می رفتند دنیـا گریه می کرد

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد زیرا همانگونه که علامه مجلسی در جلاء العیون ص ۵۷۴ مرحوم خراسانی در منتخب التواریخ ص ۲۳۱ و شیخ عباس قیمی ( بطور ضمنی) در نفس المهموم ص ۲۷۵ تصریح کرده اند حضرت لیلا قبل از کربلا فوت کرده بودِ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

بـوسـیـد اکـبـر دستـهـای مـادرش را            در زیر چادر، اُم لیـلا گـریه می کرد

زباحال سیدالشهدا علیه‌السلام در خروج از مدینه

شاعر : ناشناس نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

ای شمع من بسوز كه پـروانه می رود          زين آستان، صاحـب اين خانه می رود

ای شـهـر ِجـدِّ اَمـجَـد و والا تـبـار من          بنگر حسين چگونه از اين خانه می رود


مادر به پای خيز و دعا كن به كاروان          مـوسـای تو اگـر چه دلـيـرانـه می رود

مــادر بـبــوس ديـدۀ گــريـان دخـتــرم          نـازش بـكـن رقـيـه به ويـرانه می رود

بنگر به اكبرم كه چه تـعـجـيـل می كند          عباس را ببين كه چه مـردانـه می رود

ای باغـبان دگر بنـشين در عـزای گل          فصل خـزان رسـيده و پـروانه می رود

: امتیاز

زباحال سیدالشهدا علیه‌السلام در خروج از مدینه

شاعر : ژوليده نيشابورى نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : مثنوی

ای علـمـدار سپه در دلِ شب بار ببـند           محـمـل پـردگـيان دوز ز اغـيـار بـبند

همۀ اهل حرم را به حرم كن احضار            كودكان را به محبت دلِ شب كن بيدار


اين خـداحافـظی آخر ما با زهـراست            بعدازاين وعدۀ ما با همگان كرب وبلاست

خواهر انگار همين جاست طواف من وتو            قبر گم گشتۀ زهراست مطاف من و تو

مـادرا می بـرم از كوچه پـريـشانی را           می بـرم هـمره خود اينهـمه قربـانی را

مـشكـل قـافـلـه را وابـگـذاريـد به مـن           گـريـۀ دخــتـركـم را بـسـپـاريد به من

اي سپهدار، سپه را كمك از امشب كن           با عـلـی اكـبـر من هـمرهیِ زينب كن

از همين اول راه آب بنـوشان به همه            زيـنـبم جـامۀ بـسـيار بـپـوشان به همه

هـمۀ لشگـرعـشق است غلامت زينب            زانـوی اكـبـر لـيلاست ركـابت زينب

بعد از اين كاش كه بی يار نگردی خواهر           كاش بی قـافـله سالار نگـردی خـواهر

: امتیاز